
زانو درد یکی از شایع ترین مشکلات اسکلتی عضلانی است که می تواند در هر سنی رخ دهد و علت های مختلفی داشته باشد. از آسیب های ورزشی گرفته تا آرتروز و التهاب تاندون ها، هرکدام می توانند به نوعی در بروز این درد نقش داشته باشند. شناخت دقیق علت زانو درد به انتخاب درمان مناسب و جلوگیری از پیشرفت مشکل کمک می کند. به طور کلی، زانو درد ممکن است به صورت حاد (در اثر ضربه یا آسیب ناگهانی) یا مزمن (در نتیجه بیماری ها یا فرسودگی مفصل) بروز پیدا کند.
درد زانو می تواند نشانه ای از مشکلات مختلف در مفصل، بافت های نرم اطراف یا حتی استخوان باشد. در واقع، این علامت تنها به یک بیماری خاص محدود نمی شود و ممکن است از آسیب های جزئی تا بیماری های مزمن را شامل شود. تشخیص دقیق علت زانو درد اهمیت زیادی دارد، زیرا درمان هر نوع از آن متفاوت است. در بسیاری از موارد، درد زانو زمانی بروز می کند که ساختارهای حمایت کننده زانو مانند رباط ها، تاندون ها یا غضروف ها دچار آسیب یا التهاب شوند. برای مثال، درد هنگام بالا یا پایین رفتن از پله ها معمولاً به مشکلات غضروف یا سطح مفصل مربوط است. در حالی که تورم، سفتی و محدودیت حرکت ممکن است نشانه آرتروز یا التهاب مفصلی باشد.
در افراد جوان و ورزشکار، درد جلوی زانو اغلب به دلیل فشار مکرر یا التهاب تاندون کشککی ایجاد می شود. اما در سنین بالاتر، فرسودگی مفصل و استئوآرتریت از شایع ترین دلایل بروز این درد هستند. گاهی هم منشاء درد، نه در خود زانو بلکه در ضعف عضلات ران یا ناهماهنگی محور اندام ها است که باعث فشار غیرطبیعی بر مفصل می شود.
به طور کلی، درد زانو نشانه ای است که نباید نادیده گرفته شود، زیرا می تواند از یک آسیب ساده تا اختلالات جدی تر مفصلی خبر دهد. بررسی دقیق توسط پزشک و انجام تصویربرداری در صورت نیاز، بهترین راه برای تشخیص علت اصلی و انتخاب درمان مؤثر است.
درد زانو می تواند در نواحی مختلف مفصل احساس شود و هر نوع از آن نشانه وجود مشکل خاصی است. شناخت انواع درد زانو به تشخیص بهتر علت و انتخاب درمان مناسب کمک می کند. علائم همراه درد زانو مانند تورم، قرمزی، سفتی یا صدای تق تق بسیار مهم هستند و باید به آن ها توجه کرد، زیرا وجود هر یک از این علائم می تواند به تشخیص نوع آسیب یا بیماری زمینه ای کمک کند و نقش مهمی در تعیین روش درمانی مناسب داشته باشد.
وقتی از درد قسمت بیرونی زانو صحبت می کنیم، منظور التهاب و دردی است که در بخش خارجی مفصل زانو (سمتی که به سمت دست ها قرار دارد) احساس می شود. این نوع درد می تواند دلایل مختلفی داشته باشد و معمولاً ناشی از آسیب یا التهاب در ساختارهای اطراف زانو است.
آسیب رباط جانبی خارجی زانو یکی از شایع ترین علل درد در قسمت بیرونی زانو است. این آسیب معمولاً بر اثر فشار یا ضربه ناگهانی از کنار زانو به وجود می آید؛ درست مثل همان صحنه هایی که در مسابقات فوتبال هنگام تکل زدن بازیکنان می بینیم. حرکات چرخشی شدید نیز می تواند آسیب مشابهی ایجاد کند. فشارهای این چنینی باعث کشیدگی یا پارگی رباط خارجی شده و در نتیجه، درد در قسمت بیرونی زانو همراه با تورم، کبودی، خشکی و سستی مفصل ظاهر می شود.
سندرم باند ایلیوتیبیال یکی دیگر از علل شایع درد زانو بعد از دویدن در دوندگان استقامتی و دوچرخه سواران است. این سندرم بر اثر التهاب نوار فیبری بلندی که از لگن تا بخش بیرونی ساق پا امتداد دارد ایجاد می شود. درد ناشی از این آسیب معمولاً به تدریج بروز می کند و با ادامه فعالیت، شدت بیشتری پیدا می کند. در بسیاری از موارد، فرد هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها یا بعد از دویدن، احساس سوزش یا درد تیرکشنده در قسمت بیرونی زانو دارد. تورم و حساسیت به لمس در ناحیه نیز از علائم رایج این آسیب هستند.
پارگی مینیسک خارجی زانو نیز می تواند باعث بروز درد در بخش بیرونی مفصل شود. این آسیب معمولاً در اثر فشار یا پیچش ناگهانی زانو ایجاد می شود، اما ممکن است به صورت تدریجی و بر اثر فرسایش بافت ها در اثر افزایش سن نیز رخ دهد. پارگی مینیسک خارجی علاوه بر درد، می تواند با تورم، احساس سستی یا قفل شدن زانو همراه باشد. بسیاری از بیماران گزارش می دهند که در صاف کردن زانو دچار مشکل می شوند. در مراحل درمان، استفاده از زانوبندهای مخصوص توصیه می شود تا حرکت زانو در هنگام خم و باز شدن کنترل شود و از بافت آسیب دیده حمایت گردد.
به طور کلی، درد در قسمت بیرونی زانو نشانه ای است که نباید نادیده گرفته شود، به ویژه اگر با تورم یا محدودیت حرکت همراه باشد. بررسی دقیق علت درد و شروع درمان به موقع می تواند از آسیب های جدی تر پیشگیری کند.
آسیب های داخلی زانو آن دسته از آسیب ها هستند که در واقع در بخش داخلی زانو، یعنی بخشی از زانو که به پای دیگر نزدیک تر است، اتفاق می افتد. درد داخلی زانو به دلایل مختلف اتفاق می افتد. مثلاً آسیب دیدگی رباط داخلی یا پارگی مینیسک داخلی می تواند باعث درد در این بخش شود.
آسیب دیدگی رباط داخلی زانو ممکن است به صورت کشیدگی یا پارگی باشد. این دو نوع آسیب دیدگی شایع ترین آسیب های مربوط به دردهای بخش داخلی زانو هستند. رباطی که در بخش داخلی زانو قرار دارد به استحکام و ثبات بخش داخلی زانو کمک می کند. آسیب دیدگی رباط داخلی زانو معمولاً زمانی اتفاق می افتد که یک نیروی شدید به صورت مستقیم به بخش خارجی زانو وارد شود. به طور مثال افرادی که به سراغ ورزش اسکی می روند احتمال زیادی دارد که با این آسیب دیدگی مواجه شوند. نیرویی که به پای اسکی بازان در صورت فرود ناموفق وارد می شود دقیقاً از همین نوع است. این نیرو می تواند باعث کشیدگی بیش از حد یا حتی پارگی رباط داخلی زانو شود. آسیب دیدگی رباط داخلی زانو علاوه بر ایجاد درد معمولاً باعث ایجاد تورم، خشکی زانو، گیر کردن یا قفل شدن زانو و سستی و عدم ثبات زانو می شود.
مینیسک داخلی زانو هم درست مانند مینیسک خارجی زانو و با دلایل مشابه ممکن است دچار آسیب شود. علائم و عوارض پارگی مینیسک داخلی زانو هم تقریباً مشابه پارگی مینیسک خارجی زانو است. تنها تفاوت آن ها در این است که دردی که در پارگی مینیسک داخلی زانو احساس می شود در بخش داخلی زانو می باشد.
بورسیت یا التهاب بورس در واقع التهاب و آسیب دیدگی کیسه های کوچک پر از مایع است که کارشان کاهش اصطکاک و درگیری بافت ها با یکدیگر است. بورس پس آنسرین در بخش داخلی زانو و در انتهای رباط داخلی زانو قرار دارد. این بورس دقیقاً در محل اتصال رباط داخلی زانو با استخوان درشت نی (یا قلم پا) قرار دارد. این بورس به دلایل مختلف ممکن است ملتهب شود و برای جلوگیری از ایجاد آسیب مایع اضافی در خود نگه دارد. در این حالت بورس متورم می شود و باعث می شود بخش داخلی زانو تحت فشار قرار بگیرد.
پلیکا (plica) یا چین خوردگی داخلی در واقع چین های نازکی هستند که بر روی پوشش مفصلی یا مایع مفصلی وجود دارند. این لایه چین خورده بخش داخلی زانو را پوشانده است. زمانی که این بخش از زانو دچار التهاب شود، چین خوردگی ها ضخیم تر شده و احتمال اینکه با استخوان ران درگیر شده یا میان کاسه زانو و استخوان درشت نی گیر کند بیشتر می شود . التهاب چین خوردگی به علت باز شدگی بیش از حد زانو یا خم شدن های مکرر آن به وجود می آید. التهاب پلیکا معمولاً باعث کرختی یا درد در بخش داخلی زانو می شود. به علاوه فرد هنگام حرکت دادن زانو احساس ترق و تروق یا احساس گیر کردن و خشکی و قفل شدگی می کند.
علاوه بر بخش داخلی و خارجی، بخش جلوی زانو هم ممکن است دچار درد شود. این درد به دلایل مختلف ممکن است اتفاق بیفتد. مثلاً در رفتگی یا حرکت نامناسب کشکک (یا maltracking patella)، سفتی عضلات، فشار بیش از حد یا عدم تعادل عضلات می توانند عوامل ایجاد کننده درد در بخش جلوی زانو باشند. ولی بیشتر دردهای جلوی زانو ناشی از کشکک زانو یا پاتلا (patella) و تاندون کشکک است.
سندرم درد کشکک رانی معمولاً با نام های «سندرم زانوی دوندگان» و « کندرومالاسی کشکک» (chondromalacia patella) شناخته می شود. البته به صورت عمومی تر به این بیماری درد جلوی زانو گفته می شود که منظور دردی است که در بخش جلوی کشکک ایجاد شده است. معمولاً کسانی که از زانوی خود بیش از حد کار می کشند، مثل دوندگان، به این مشکل دچار می شوند. این حالت زمانی اتفاق می افتد که کشکک زانو با استخوان ران درگیر می شود و به آن کشیده می شود.
برای بهبود این شرایط ورزش های مشخصی انجام می شود. به علاوه استفاده از زانو بند های طبی هم می تواند به بهبود و این سندرم و تثبیت وضعیت زانو کمک کند که در نتیجه درد جلوی زانو کم تر می شود و حرکت هایی که باعث ایجاد آسیب بیشتر در این بخش از زانو می شود را محدود و تصحیح می کند.
مشکل زانوی پرنده ها یا پرشکاران که با نام علمی التهاب تاندون کشکک زانو شناخته می شود یکی دیگر از علل شایع ایجاد درد در قسمت جلوی و پایین کشکک است. همان طور که از اسم این آسیب مشخص است، یکی از فعالیت هایی که معمولاً باعث ایجاد این آسیب می شود پرش های مکرر و زیاد است. اگر بخواهیم به طور دقیق تر توضیح دهیم، باید بگوییم که التهاب تاندون کشکک زمانی اتفاق می افتد که این تاندون بیش از حد کشیده شود یا اینکه بیش از حد مورد استفاده قرار بگیرد که نتیجه آن ایجاد التهاب های دردناک و صدای ترق و تروق در مفصل زانو است. اگر به این آسیب رسیدگی نشود و التهاب پیشرفت کند، خشکی و سفتی مفصل هم به آن اضافه خواهد شد. این مشکل با استفاده از زانو بندهای طبی که برای این کار طراحی شده اند تا حد زیادی بهبود پیدا می کند. این زانو بندها طوری طراحی شده اند که باعث کاهش درد و تورم می شوند.
درد پشت زانو به دردی گفته می شود که در قسمت پشت کشک زانو احساس شود. درد زانو بیشتر در قسمت جلو، داخل و خارج زانو اتفاق می افتد و درد پشت زانو به نسبت نادر تر است. این درد علل مختلفی می تواند داشته باشد که در ادامه به آن می پردازیم
التهاب تاندون دو سر ران (Biceps Femoris Tendonitis) رایج ترین مشکلی است که باعث ایجاد درد در ناحیه پشت زانو می شود. بخشی از تاندون دو سر ران که دچار آسیب می شود در بخش خارجی و پشت زانو قرار دارد که در تصویر مشاهده می کنید.
کیست بیکر (Baker’s cyst) یا کیست پوپلیتئال (Popliteal) یک برآمدگی در بخش پشت زانو است که باعث ایجاد درد می شود. این کیست معمولاً به دلیل مشکلات مفصلی مثل آرتروز یا فرسایش و از بین رفتگی غضروف ها به وجود می آید. البته ایجاد این کیست دلایل دیگری هم می تواند داشته باشد از جمله:
التهاب تاندون دو سر رانی (یا آسیب در عضله همسترینگ)
التهاب تاندون گاستروکنمیوس (Gatrocnemius) یا همان عضله دوقلوی پشت ساق پا
پای تنیس بازان یا همان پارگی عضله پشت ساق
کاشت ابرو به روش FIT چیست و چگونه انجام می شود؟دکتر سهیلا طاهری [ متخصص پوست و مو ]
















